آموزش بیوشیمی عمومی

بیوشیمی دانش مطالعه فرآیندها و ساختارهای زیستی و واکنش های شیمیایی است.یادگیری درس بیوشیمی یکی از واجب ترین دروس پایه ای بسیاری از رشته ها همچون علوم پزشکی، پرستاری، داروسازی، آزمایشگاه و یا در رشته‌های پایه هم مثل شیمی، زیست‌شناسی و زیست مولکولی می باشد.پس برای موفقیت در کنکور رشته های وزارت بهداشت و وزارت علوم و همچنین یادگیری مهارت های لازم تئوری و عملی برای ورود به بازار کار فرا گرفتن این درس اهمیت بالایی دارد.

آموزش بیوشیمی عمومی

معرفی بیوشیمی

بیوشیمی یا (Biochemistry) علم و رشته ای است که در آن واکنش های شیمیایی انجام شده در بدن موجودات زنده مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد. در این علم شیمیدان ها از روش های مخصوص خود استفاده می کنند تا بتوانند واکنش ها و فرآیند هایی که در بدن موجودات زنده رخ می دهد را توصیف و تفسیر کرده و مواد تشکیل دهنده پیکره آن ها و نقش بیو مولکول های مختلف مثل پروتئین ها، کربوهیدرات ها، لیپید ها و نوکلئیک اسید ها را در بدن تفسیر کنند

بیوشیمی دانش مطالعه فرآیندها و ساختارهای زیستی و واکنش های شیمیایی است. این علم با بیومولکول هایی مثل پروتئین ها، کربوهیدرات ها، اسید نوکلئیک و … سر و کار دارد. بیوشیمیست ها مولکول هایی چون آنزیم ها و ماده ژنتیکی سلول ها و DNA را مورد مطالعه قرار می دهند تا در مورد ساختار و نحوه عملکرد آن ها اطلاعات کسب کنند. 

بیوشیمی هم علم زندگی و هم یک علم شیمی است – این ماده، شیمی موجودات زنده و اساس مولکولی تغییرات رخ داده در سلولهای زنده را بررسی می کند. این علم از روش های شیمی، فیزیک، زیست شناسی مولکولی و ایمونولوژی برای مطالعه ساختار و رفتار مولکول های پیچیده موجود در مواد بیولوژیکی و روش های تعامل این مولکول ها برای تشکیل سلول ها، بافت ها و کل ارگانیسم ها استفاده می کند.

به عنوان مثال، فارغ التحصیلان بیوشیمی، به مکانیسم های عملکرد مغز، تمایز سلولی، ارتباط درونی و بیرونی سلول ها و اندام ها علاقه مند هستند. دانشجویان این رشته، به دنبال تعیین چگونگی عملکرد مولکول های خاص مانند پروتئین ها، اسیدهای نوکلئیک، لیپیدها، ویتامین ها و هورمون ها در چنین فرآیندهایی هستند و تأکید ویژه ی این علم، بر تنظیم واکنش های شیمیایی در سلول های زنده است.

بخش‌های رشته بیوشیمی

بیوشیمی علم گسترده‌ای است از این رو آن را به شاخه‌های مختلفی طبقه‌بندی کرده‌اند. 3 شاخه علم بیوشیمی عبارت است از:

✅بیوشیمی متابولیسمی

این بخش از بیوشیمی به مطالعه روند واکنش‌های متابولیسمی بدن انسان مانند متابولیسم قندها می‌پردازد.

چگونگی انجام و روند واکنش های شیمیایی و سوخت و ساز بدن انسان، در شاخه ای از این علم به نام بیوشیمی متابولیسمی مطالعه می شود، مثل متابولیسم کربوهیدرات ها یا لیپید ها.

✅بیوشیمی بالینی

بیوشیمی بالینی شامل کاربرد بیوشیمی در زمینه پزشکی و تشخیص، مطالعه و درمان بیماری است.مطالعه، درمان و تشخیص بیماری ها و به طور کلی پزشکی، که در آن از روش های بیوشیمیایی استفاده می شود، در شاخه بیوشیمی بالینی قرار می گیرد.

✅بیوشیمی ساختاری

این شاخه از بیوشیمی به بررسی ساختمان ماکرومولکول‌ها و سایر مولکول‌های درون سلول مانند پروتئین‌ها، آنزیم‌ها و اسیدهای نوکلئیک می‌پردازد

رشته‌های مرتبط با بیوشیمی

علم بیوشیمی با برخی از شاخه‌های علم بیولوژی که در حوزه مطالعات مولکولی قرار دارند، ارتباط نزدیکی دارد، به طوری که بین بیوشیمی و رشته‌های زیر هم‌پوشانی‌های فراوانی مشاهده می‌شود:

☑️ژنتیک مولکولی

☑️داروسازی

☑️زیست شناسی مولکولی

☑️شیمی بیولوژی

اگر بیوشیمی را فرا بگیرید،چه فایده ای در زمینه های کاری دارد؟

کسی که در این رشته تحصیل می کند، برای رسیدن به مدارج بالاتر لازم است به کارهای تحقیقاتی علاقه داشته باشد و حداقل مدرک کارشناسی خود در این رشته را گرفته باشد. افراد بعد از کسب مدرک دکتری در این رشته می توانند در آزمایشگاه کار تحقیقاتی انجام دهند و یا می توانند در آزمایشگاه های تحقیقاتی یا در کلاس های درس این دانشگاه ها تدریس کنند. کسانی که مدرک کارشناسی این رشته را دارند، می توانند در آزمایشگاه های مراکز تحقیقاتی، پزشکی یا دانشگاهی، تحت عنوان مدیر آزمایشگاه بیوشیمی کار کنند و یا به عنوان کارشناس آزمایشگاه دانشگاه ها مشغول به کار شوند. به طور کلی هر چه فرد مدرک تحصیلی با درجه بالاتری داشته باشد، قادر به انجام کارهای بهتری خواهد بود.

متخصصان بیوشیمی که تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی ارشد ادامه می‌دهند، می‌تواند به عنوان مدیر آزمایشگاه بیوشیمی در مراکز تحقیقاتی، پزشکی و دانشگاهی مشغول به کار شوند. با داشتن مدرک کارشناسی، ممکن است بتوان در جایگاه کارشناس آزمایشگاه در آزمایشگاه‌های دانشگاهی فعالیت کرد. هرچه فرد مدارج تحصیلی بیشتری را در این رشته کسب کند، به طور کلی استقلال بیشتری در آزمایشگاه خواهد داشت. کارشناسان آزمایشگاه بیوشیمی به انجام آزمایشات طراحی شده توسط افرادی با تحصیلات دکتری بیوشیمی می‌پردازند که به عنوان محقق اصلی در آزمایشگاه به شمار می‌آیند.

یک مدیر آزمایشگاه نسبت به یک کارشناس آزمایشگاه مسئولیت‌های بیشتری دارد و ممکن است، تحت هدایت مسئول اصلی، پروژه‌های تحقیقاتی مستقلی را انجام دهد.

گذشته از فعالیت‌های دانشگاهی و آکادمیک، بیوشیمیست‌ها در جایگاه‌های مختلف صنعتی نیز فعالیت می‌کنند. آن‌ها ممکن است در آزمایشگاه‌های دولتی یا در شرکت‌های مختلفی از جمله شرکت‌های کشاورزی، دارویی، بهداشت عمومی یا بیوتکنولوژی کار کنند. برخی دیگر خدمات خاصی را مانند سم شناسی، آسیب شناسی پزشکی و پزشکی قانونی ارائه می‌دهند.

علاوه برا آن افراد در شغل های زیر نیز فعالیت می کنند:

☑️بیوشیمیست

فارغ التحصیل کارشناسی بیوشیمی می تواند به عنوان یک بیوشیمی و بیوفیزیکدان حرفه ای فعالیت کنند. آنها متخصصانی هستند که مواد شیمیایی، اصول حیاتی در موجودات زنده و فرآیندهای بیولوژیکی مانند رشد سلولی، وراثت و بیماری را مطالعه می کنند، واکنشهای شیمیایی رخ داده در بافتها را می فهمند و اثرات داروها را ثبت می کنند.

☑️کارشناس پزشکی قانونی

بیوشیمی برای تحقیقات علوم پزشکی بسیار مفید است. تکنیک های بیوشیمیایی مانند تعیین توالی DNA، در علم پزشکی قانونی بسیار کاربرد دارد. داوطلبانی که دارای مدرک کارشناسی بیوشیمی هستند می توانند به عنوان کارشناس پزشکی قانونی در بخش های مختلف این حیطه ی شغلی فعالیت کنند.

☑️تکنسین آزمایشگاه بیوشیمی

در آزمایشگاه ها، فارغ التحصیلان بیوشیمی جایگاه ویژه ای دارند. آن ها عمدتا روی آزمایشات بالینی نمونه های انسانی کار می کنند، به طور منظم آزمایشات را رصد کرده و نتایج آن را محاسبه و ثبت می کنند. یک تکنسین آزمایشگاه بیوشیمی همچنین روی مواد آلی مانند خون، غذا و داروها به عنوان نمونه، کار می کند.

پس به طور کلی:

☑️اشتغال در آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي و بيمارستان‌ها

☑️اشتغال در آزمايشگاه‌هاي حفاظت محيط‌زيست، و تست مواد مخدر

☑️اشتغال در آزمايشگاه‌هاي وزارت كشاورزي و اداره نظارت بر غذا و دارو

☑️شركت‌هاي داروسازي

☑️شركت‌هاي بيوتكنولوژي

☑️شركت‌هاي سازنده مواد آرايشي

☑️شركت‌هاي توليد مواد غذايي

☑️آموزش در مدرسه و دانشگاه

☑️توانا در تأسيس شركت‌هاي دانش بنيان در حوزه علم بيوشيمی

کاربرد بیوشیمی

در علوم مختلف زیستی و پزشکی، بیوشیمی کاربرد های متفاوتی دارند

بررسی و شناخت فرآیند های بیولوژیکی متفاوت که در سلول های مختلف انجام می گیرد.

در زمینه های زیستی و پزشکی، مطالعه مولکول های بیولوژیکی مختلف از جمله کاربرد های دیگر این رشته است. مثلا بیوشیمیست ها می توانند برای تولید شامپوهایی که مقدار زیادی کراتین دارند، به مطالعه در رابطه با مولکول های کراتین مو و ویژگی های آن بپردازند.

یافتن جایگزین های مناسب برای مولکول های زیستی مختلف از جمله دیگر کارهای بیوشیمیست ها است.

کمک به سلول ها برای تولید محصولات جدید، مثل فرآیند ژن تراپی یکی دیگر از کارهایی است که در زمینه تخصص بیوشیمیست ها قرار می گیرد.

درس بیوشیمی برای کدام رشته های دانشگاهی است؟

بیوشیمی در تمام رشته‌های پزشکی مثل علوم پزشکی، پرستاری، داروسازی، آزمایشگاه و یا در رشته‌های پایه هم مثل شیمی، زیست‌شناسی و زیست مولکولی یک پای ثابت واحد ها است.این علم داخل همه این حرفه‌ها لازم است و البته که کاربرد هم دارد.این علم بیوشیمی یکی از واجب ترین هاست.

سرفصل دروسی که باید در این درس فرا بگیرید:

همچنین شما می توانید مطالب زیر را مطالعه کنید:

 بازار کار رشته بیوشیمی 

 دکتری بیوشیمی بالینی 

کارشناسی ارشد بیوشیمی بالینی وزارت بهداشت

 معرفی منابع ارشد بیوشیمی وزارت علوم 

سوالات ارشد بیوشیمی بالینی وزارت علوم

دفترچه سوالات و تحلیل کنکور کارشناسی ارشد بیوشیمی بالینی 1400 

دکتری شیمی دارویی