بازار کار مهندسی مکانیک

بازار کار مهندسی مکانیک امروزه به یک عرصه پررونق و بسیار مهم در جهان تبدیل شده است که با استفاده از مفاهیم پایه علم فیزیک و ریاضی به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آن ها می‌پردازد و می‌ کوشد تا با توجه به نتایج بررسی ‌های خود، طرحی نو در زمینه فن ‌شناسی و صنعت ارائه دهد و در راه پیشرفت انسان گامی به جلو بردارد.

آشنایی با رشته مهندسی مکانیک

دیدگاهی که عموم جامعه نسبت به مکانیک دارند مربوط به تعمیر خودرو و رسیدگی به مشکلات آن است، اما رشته مهندسی مکانیک به جز یک درس تک واحدی، ارتباطی با شغل مکانیک خودرو ندارد؛ البته دانشجویان طی تحصیل خود با اصول طراحی و نحوه عملکرد مکانیزم‌های مختلف به‌کار رفته در اتومبیل به صورت اصولی و پایه‌ای آشنا می‌شوند، اما به تعمیر خودرو نمی‌پردازند.

در حقیقت رشته مکانیک بخشی از علم فیزیک است که با استفاده از مفاهیم پایه این علم و ریاضی به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارده بر آن‌ها می‌پردازد. مهندس مکانیک می‌کوشد با استفاده از نتایجی که در بررسی‌های خود کسب کرده، طرحی نو در زمینه فن‌شناسی وضعیت ارائه دهد و در مسیر پیشرفت انسان حرکت کند؛ این رشته می‌تواند از نظر تنوع موضوعات، جامع‌ترین رشته مهندسی محسوب شود.

رشته مهندسی مکانیک در برگیرنده تمام علوم و فنونی است که با تولید، تبدیل و استفاده از انرژی، ایجاد، تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشین‌آلات و به‌کارگیری آن‌ها در ساخت، طراحی و کنترل سیستم‌های مکانیکی در ارتباط است به بیانی دیگر محاسبات فنی، مدل‌سازی، طراحی و تهیه نقشه، تدوین روش ساخت، تولید و آزمایش تمامی ماشین‌آلات و تأسیسات موجود در دنیا با تکیه بر توانایی‌های مهندسین مکانیک صورت می‌گیرد.

آینده شغلی رشته مهندسی مکانیک

پایه و اساس ورود به بازار کار مهندسی مکانیک مانند بازار کار دیگر رشته های مهندسی (بازارکار رشته مهندسی برق، بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر، مهندسی رباتیک و بازار کار رشته مهندسی هوافضا و …)، علم فیزیک و ریاضیات است اما دراین رشته به دلیل فنی تر بودن این علوم اهمیت بیشتری دارد. از نظر فنی ، مهندسی مکانیک یعنی استفاده از اصول و تکنیک های حل مسئله مهندسی از طراحی تا ساخت تا بازار برای هر شیء است. مهندسان مکانیک کار خود را با استفاده از اصول حرکت، انرژی و نیرو تجزیه و تحلیل می کنند تا اطمینان حاصل کنند که طرح ها با خیال راحت، کارآمد و قابل اعتماد همه با هزینه های رقابتی کار می کنند.

مهندسی مکانیک از زمان انقلاب صنعتی اروپا شناخته شد و ارتباط زیادی با یگر حوزه های مهندسی دارد. هدف اصلی رشته مهندسی مکانیک ایجاد فناوری هایی برای تأمین نیازهای بشر است. تقریباً هر محصول یا خدمات در زندگی مدرن امروزی توسط مهندس مکانیک به نوعی لمس شده است تا به انسان ها کمک کند.از جمله حل مشکلات امروزی توسط مهندسان مکانیک می توان به ایجاد راه حل های آینده در زمینه مراقبت های بهداشتی، انرژی، حمل و نقل، گرسنگی در جهان، اکتشافات فضایی، تغییرات آب و هوایی و موارد دیگر اشاره کرد.

اینطور نیست که مهندسان مکانیک به طراحی کل یک فرآیند بپردازند بلکه میتواند در بسیاری از چالش های طراحی یک جزء از یک دستگاه هم همکاری داشته باشد. به عنوان مثال مهندس مکانیک به طراحی هر چیزی که دارای قطعات متحرک است از بزرگترین سیستم ها مانند اتومبیل و ماهواره تا کوچکترین اجزا مانند سنسورها و سوئیچ ها می پردازد.

توسعه سخت‌افزاری، رشد مسائل مهندسی، گرایش به سمت تولید داخل، ایجاد تکنولوژی تولید تجهیزات و وسایل در داخل کشور و روی آوردن به خدمات مهندسی باعث رشد چشمگیر بازار کار مهندسی مکانیک در ایران شده است. مهندس مکانیک در شرایط کنونی می‌تواند در زمینه‌های مختلفی مانند طراحی و ساخت ماشین‌آلات، طراحی و ساخت مکانیکی نیروگاه‌ها، تجهیزات و سیستم‌های انتقال و تصفیه آب، سیستم‌های مکانیکی و کنترلی پالایشگاه‌ها، تأسیسات حرارتی و برودتی ساختمان، ساخت ماشین‌آلات تغلیظ و بازیافت مواد کارخانه‌ها، طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی، ساخت تجهیزات دفاعی و ربات و سیستم‌های تولید فعالیت کنند.

رشته مهندسی مکانیک برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به رشته مهندسی مکانیک علاقه دارید و از درس ریاضی و فیزیک خوش تان می آید، رشته مهندسی مکانیک را انتخاب کنید. دانشجویان رشته مهندسی مکانیک باید در درس فیزیک و ریاضیات بسیار قوی باشند چرا که رشته مهندسی مکانیک علم پیاده سازی فیزیک است.

همچنین داشتن هوش و قدرت تجسمی بالا در طراحی سیستم ها و ماشین آلات می تواند به دانشجویان رشته مهندسی مکانیک بسیار کمک کند. تسلط بر کامپیوتر نیز یکی از ملزومات رشته مهندسی مکانیک است؛ زیرا اغلب طراحی ها و شبیه سازی ها با نرمی افزارهای کامپیوتری مثل   Marc،pro-engineer ،Working Model  انجام میشود. علاوه بر موارد بالا توانایی کار تیمی و تسلط به زبان انگلیسی یکی از شرایط بسیاری از شرکت ها به ویژه شرکت های خصوصی برای استخدام است.

گرایش ها و زیرشاخه های رشته مهندسی مکانیک

گرایش‌ حرارت‌ و سیالات:

‌در گرایش حرارت و سیالات، عوامل مؤثر بر خواص مختلف حرکت سیال بخصوص سیال داغ مطالعه می‌شود و اثر عبور سیال بر محیط، مانند نیروهایی که در نتیجه عبور خود در محل ایجاد می‌کند یا طول‌های ناشی از افزایش یا کاهش دما در اعضای مختلف یک دستگاه، بررسی می‌شود. به عبارت دیگر دانشجویان‌ این‌ گرایش‌ در زمینه‌ تهویه‌ مطبوع‌، دستگاه‌های‌ آب‌ و فاضلاب‌ و گرم‌کننده‌ ساختمان‌ها مطالعه می‌کنند و درباره‌ طراحی‌ نیروگاه‌ها، موتورهای‌ احتراق‌ داخلی‌ و طراحی‌ انواع‌ موتورهای‌ درونسوز اتومبیل آموزش می‌بینند.

لینک پی دی اف

وظایف مهندس مکانیک

از جمله وظایف مهندس مکانیک در بازار کار مهندسی مکانیک عبارتند از:

• طراحی ماشین ها و دستگاه هایی که در کارخانه ها و شرکت های تولیدی مختلف به کار می روند. مانند پمپ ها، کمپرسورها، توربین ها، رآکتورها، روبات ها، و ...
• بررسی فرسودگی ها و ضعف های دستگاه ها و بهبود عملکرد و قابلیت اطمینان آن ها
• ساخت و تولید دستگاه ها و ماشین ها
• کنترل کیفیت، امنیت و اطمینان دستگاه ها، ماشین ها، سیستم ها، و فرآیندها
• طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی.
• ساخت تجهیزات دفاعی مانند تانک، راکت، اژدر و پل های متحرک
• ساخت روبات‌ها ، بازوهای مکانیکی و سیستم‌های تولید

مهارت های لازم برای ورود به بازار کار مهندسی مکانیک

افراد برای ورود به بازار کار مهندسی مکانیک و تبدیل شدن به یک مهندس مکانیک موفق باید از یک سری مهارت های لازم برخوردار باشند. در ادامه به مهارت های لازم برای ورود به بازار کار مهندسی مکانیک پرداختیم:

• قوی بودن در ریاضی و فیزیک - زیرا اساس مهندسی مکانیک بر این دروس بنا شده است.
• داشتن خلاقیت و قدرت تجسم خوب - از آنجا که طراحی و رفع عیوب سیستم ها و دستگاه ها از وظایف اصلی مهندس مکانیک می باشد، داشتن خلاقیت و تجسم قوی لازم و ضروری است.
• دانش و علاقه فراوان به امور فنی
• مهارت کار تیمی - برای همکاری با سایر مهندسان، تکنسین ها و مدیران ارشد
• توانایی اولویت بندی و برنامه ریزی موثر
• توانایی کار با کامپیوتر و تسلط بر نرم افزارهای مرتبط - از آنجا که بسیاری از امور مهندسی مکانیک مانند طراحی ها و شبیه سازی ها و بسیاری از تشخیص عیوب به کمک کامپیوتر و نرم افزارهای تخصصی انجام می شود، مهندس مکانیک باید آشنایی و تسلط کافی روی آنها داشته باشد.
• توانایی تحمل شرایط کاری پرفشار - به خصوص در پروژه های بزرگ
• تسلط بر زبان انگلیسی - آشنایی با زبان انگلیسی یکی از شرایط استخدامی بسیاری از شرکت ها (به ویژه شرکت های خصوصی) می باشد

خلاقیت

مورد دیگری که مهندسین مکانیک باید به آن توجه داشته باشند بحث خلاقیت است. آنها باید بتوانند با بکارگیری قوه تخیل و خلاقیتشان اشیا و دستگاه های جدید و کارآمد طراحی کنند به همین علت آنها باید مسلط به برخی نرم افزار های طراحی سه بعدی باشند مثل CAD و...

آنها باید بتوانند پیش از طراحی و تولید زمان و هزینه ساخت را برآورد  کنند و زمان حدودی اتمام پروژه را تخمین بزنند.

مهارت توانایی برقراری ارتباط

مهارت دیگر توانایی برقراری ارتباط است، آنها شاید مجبور باشند طرح، ایده و یا حتی سازه خود را برای افراد زیادی توضیح دهند و آنها را توجیه کنند، به همین منظور نیاز به توانایی برقراری ارتباط بالا و قدرت سخنوری دارند که به مرور می توانند آن را تقویت

مهارت های ریاضی و کامپیوتر

همانطور که گفتیم مهندسی مکانیک گسترده ترین رشته مهندسی از نظر دانش است به همین علت مهندسین مکانیک باید تا حدودی توانایی برنامه نویسی، مهارت خوب در کار با کامپیوتر، مهارت کار با نرم افزار اتوکد، مهارت کار با آفیس، مهارت درک نمودار ها و اسناد و پیش نویس ها را دارا باشد.

از مهارت های ریاضی که باید به آنها تسلط داشته باشند می توان به مثلثات، آمار، حساب دیفرانسیل و هندسه اشاره کرد.

نرم افزارهای تخصصی در بازار کار مهندسی مکانیک

• pro-engineer  : نرم‌افزار طراحی قطعات
• Working Model  : نرم افزار تحلیل و مونتاژ مدل های سه بعدی و ترسیمات دوبعدی
• Marc : نرم‌افزار تحلیل نیروها و تنش‌ها
• Ansys : نرم‌افزاری برای تحلیل مهندسی قطعات در تحلیل‌های دینامیکی
• Catia : نرم‌افزار طراحی قطعات
• Fluent  : نرم‌افزار تحلیل و بررسی حرکت سیالات
• Gambit  : نرم افزاری برای مدل سازی و ایجاد مدل ریاضی برای حل گر Fluent
• Matlab  : نرم‌افزاری برای نوشتن برنامه و محاسبات ریاضی در مهندسی
• Solidworks  : نرم‌افزار طراحی قطعات
• C-Mold  : نرم‌افزار طراحی قالب‌های صنعتی
• Power shape : نرم‌افزار مدل‌سازی
• EdgeCAM  : نرم افزار طراحی و عملیات ساخت و تولید
• Cosmos : نرم‌افزار تحلیل نیروها و تنش‌ها
• نرم افزار Carrier : نرم افزار طراحی سیستم های تهویه مطبوع

 بازار کار مهندسی مکانیک در ایران

بازار کار مهندسی مکانیک از جمله بازار کار های پردرآمد و کاربردی به حساب می آید و نرخ بیکاری در بازار کار مهندسی مکانیک با توجه به توسعه تجهیزات سخت افزای و نرم افزاری در داخل به دلیل تحریمات، کاهش درآمد های نفتی و محدودیت های ارزی بسیار پایین است. فارغ التحصیلان این رشته بعد از اتمام دانشگاه با کسب تجربه های عملی می توانند به راحتی جذب بازار کار مهندسی مکانیک شوند.

مهندسان مکانیک علاوه بر مشغول شدن در کارخانه های تولیدی در بازار کار مهندسی مکانیک می توانند به عنوان مشاور و کارشناس فنی در شرکت های سرمایه گذاری، بانک ها، شرکت های بازرسی و نظارت امور بین المللی، بیمه مشغول به کار شوند. همچنین برخی از این مهندسین با توجه به علاقه خود می توانند به تحلیل و طراحی خودرو، تدوین و تولید برنامه های کامیپوتری، طراحی و ساخت ماشین های ابزار هم مشغول شوند.

توسعه‌ سخت‌ افزاری‌ و رشد مسایل‌ مهندسی‌، گرایش‌ به‌ سمت‌ تولید داخل‌ و ایجاد تکنولوژی‌ تولید تجهیزات‌ و وسایل‌ در داخل‌ کشور و روی‌ آوردن‌ به‌ خدمات‌ مهندسی‌ در داخل‌ کشور به‌ علت‌ محدودیت‌های‌ ارزی‌ و کاهش‌ درآمدهای‌ نفتی‌، باعث‌ رشد چشمگیر بازار کار مهندسین‌ مکانیک‌ در ایران‌ شده‌ است‌. یک‌ مهندس‌ مکانیک‌ در حال‌ حاضر در زمینه‌های‌ مختلفی‌ فعالیت‌ می‌کند که‌ از جمله‌ آنها می‌توان‌ طراحی‌ و ساخت‌ ماشین‌آلات‌ و قطعات‌ آنها، طراحی‌ و ساخت‌ تجهیزات‌ مکانیکی‌ نیروگاه‌ها، طراحی‌ و ساخت‌ تجهیزات‌ و سیستم‌های‌ انتقال‌ و تصفیه‌ آب‌، سیستم‌های‌ مکانیکی‌ وکنترلی‌ پالایشگاه‌ها و کارخانجات‌ شیمیایی‌، طراحی‌ و ساخت‌ تأسیسات‌ حرارتی‌ و برودتی‌ ساختمان‌ها ، ساخت‌ ماشین‌آلات‌ تغلیظ‌ و بازیافت‌ مواد مثل‌ کارخانجات‌ قند، کاغذ سازی‌ ، سیمان‌، نساجی‌، نمک‌ و کنسانتره‌، طراحی‌ و ساخت‌ وسایل‌ و تجهیزات‌ حمل‌ و نقل‌ زمینی‌، دریایی‌ و هوایی‌، ساخت‌ تجهیزات‌ دفاعی‌ و ساخت‌ ربات‌ها، بازوهای‌ مکانیکی‌ و سیستم‌های‌ تولید را نام‌ برد. در ضمن‌ یک‌ مهندس‌ مکانیک‌ می‌تواند به‌ عنوان‌ کارشناس‌ و مشاور فنی‌ در بانک‌ها، شرکت‌های‌ سرمایه‌گذاری‌ و بیمه‌ و شرکت‌های‌ بازرسی‌ و نظارت‌ امور بین‌المللی‌ فعالیت‌ کند.

 بازار کار مهندسی مکانیک در خارج کشور

مهندسی مکانیک یکی از اصلی ترین تخصص های مورد نیاز در صنایع مختلف به شمار می رود و طبیعتا بازار کار آن در کشورهای صنعتی و کشورهایی که صنایع آن ها از پویایی مناسبی برخوردارند، بهتر است. در دهه اخیر تعداد مهندسان فارغ التحصیل از دانشگاه های کشور ما بسیار زیاد بوده و بعضا از نیاز بازار کار صنایع کشورمان بیشتر بوده است. از این رو عده قابل توجهی از آنان، به ویژه مهندسان مکانیک، به مهاجرت کاری و استفاده از امکان کاریابی در خارج از کشور می اندیشند. یکی از اصلی ترین فاکتورهای که مشتاقان کار مهندسی مکانیک در خارج از کشور برای انتخاب مقصد مهاجرت کاری خود باید در نظر بگیرند، زبان کشور مورد نظر است. بعنوان مثال فردی که تسلط بالایی به زبان انگلیسی داشته و می ‌تواند مدرک زبان انگلیسی معتبر در سطح بالا ارائه نمایند، باید مقصد مهاجرت کاری خود را از میان کشورهای انگلیسی زبان انتخاب نماید. البته معدود فرصت های شغلی به زبان انگلیسی در سایر کشورهای دنیا نیز وجود دارد که شانس دستیابی به آن ها کمتر است. علاوه بر زبان، فاکتورهای دیگری نیز باید مدنظر مشتاقان استفاده از فرصت کاریابی مهندسان مکانیک در خارج از کشور قرار گیرد که در ادامه اشاره خواهیم نمود.

درآمد مهندسی مکانیک 

حقوق این مهندسین با توجه به خصوصی و دولتی بودن محیط کار متفاوت است.  افرادی که بیشتر در بخش های دولتی مشغول به کار می شوند، حقوقی مطابق قانون مدیریت کشوری را دریافت می کنند. میزان دریافتی این مهندسین در بخش های خصوصی با توجه به نوع مهارت کاری و سطح بودجه آن شرکت تعیین می شود که بسیار متفاوت است. میانگین حقوق ماهانه یک مهندسی مکانیک را می توانیم 8 میلیون تومان در نظر بگیریم.

مهاجرت از طریق مهندسی مکانیک

بهترین کشورهای انگلیسی زبان برای مهاجرت مهندسین مکانیک:

• کانادا
• نیوزلند
• سوئیس
• آلمان
• انگلستان