بازار کار رشته مهندسی نفت

بازار کار رشته مهندسی نفت به دلیل، کشف روز افزون مخازن نفتی و گازی در کشور و گسترش سرمایه گذاری های بیشتر در این حوزه، رشد زیادی داشته است. رشته مهندسی نفت کاربرد دانش، فناوری، ریاضیات و اقتصاد در فرایند اکتشاف، استخراج، برآورد مخزنو توسعهٔ نفت، گاز و سایر ترکیبات هیدروکربنی از مخازن زیرزمینی و انتقال آنها به پالایشگاه، صنایع پایین‌ دستی و مصرف ‌کننده‌ است. لذا افراد برای ورود به بازار کار رشته مهندسی نفت که یک حرفه بسیار مهم در ایران است باید از مهارت ها و تخصص های این رشته برخوردار باشند.

آشنایی با رشته مهندسی نفت

مهندسی نفت ، شاخه ای از مهندسی است که بر فرایندهایی تمرکز می کند که امکان توسعه و بهره برداری از میدان های نفت خام و گاز طبیعی و همچنین تجزیه و تحلیل فنی ، مدل سازی کامپیوتری و پیش بینی عملکرد تولید آینده آنها را فراهم می آورد.

در واقع علم مهندسی نفت یکی از علوم مهمی است که حیات زندگی انسان ها با آن درگیر می باشد.کره ی زمین مدام در حال جنب و جوش و حرکت است و بیشترین انرژی جنبشی ، گرمایی و شیمیایی خود را از نفت می گیرد و چرخ تولید صنایع پتروشیمی ، کودهای شیمیایی و … از طریق نفت است که می چرخد و تامین می گردد. دروسی همچون ریاضیات، فیزیک، مکانیک سیالات، استاتیک، ترمودینامیک، انتقال حرارت، انتقال جرم، زمین‌ شناسی و …از دروس اصلی رشته مهندسی نفت می باشد.

دانشجویان مهندسی نفت در طول دوران تحصیل یاد می گیرند که چگونه روش های استخراج نفت و گاز را طراحی کرده و آن ها را برای بهینه سازی بیشتر توسعه دهند. مهندسی نفت ترکیبی از نوآوری ، اکتشاف و گسترش است. مهندسی نفت یه کارگروهی است که به طرز فکر خلاق نیاز دارد تا بتواند با استفاده از ابتکار برای استخراج نفت و گاز دنیا را تغییر دهد. رشته مهندسی نفت با بسیاری از رشته های فنی دیگر مانند شیمی، مکانیک و مهندسی عمران همپوشانی دارد. یک مهندس نفت با استفاده از ابر رایانه ها به تجزیه و تحلیل داده های اکتشافی می پردازد و رفتارهای مخزن را می تواند شبیه سازی کند. علاوه بر تجزیه و تحلیل می توانند در عملیات خط تولید و حفاری مراکز نفتی هم نقش داشته باشند.

آینده شغلی رشته مهندسی نفت

اگر بخواهیم به بررسی مسئله بازار کار مرتبط با رشته مهندسی نفت بپردازیم، باید ابتدا به این نکته اشاره کنیم که شغل‌های مرتبط به آن بسیار پردرآمد هستند و در واقع می‌توانند به‌ نوعی تضمین‌ کننده یک زندگی لوکس و مجلل برای افرادی باشند که چنین مشاغلی را دارا هستند.
می‌توان گفت که مهندسی نفت در مقایسه با سایر حوزه‌های انرژی، حوزه فعال در سطح جهانی به حساب می‌آید و امروزه در کل دنیا شاهد هستیم که این حوزه فرصت‌های شغلی بسیاری را دارا است؛ از طرفی هم به علت وابستگی دنیای کنونی به نفت و محصولات مرتبط نفتی برای تولید انرژی، فرص‌های شغلی مربوط به این حوزه می‌توانند بسیار چالش‌ برانگیز و پویا باشند.
ازجمله کارهای مهم یک مهندس نفت، سفر به نقاط جغرافیایی مختلف برای کشف مخازن جدید و حفاری در این مناطق است که این امر می‌تواند فراهم‌کننده فرصت خوبی برای به دست آوردن تجارب جدید و نهایتاً ارتقای سطح دانش فنی فرد باشد. تقاضا برای مهندسان نفت در صنایع نفت و گاز بسیار بالا است و دانشجویان بعد از فراغت از تحصیل می‌توانند در شرکت‌های تابعه وزارت نفت یا شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه انرژی مشغول به کار شوند، که البته پیش‌شرط آن آشنایی تئوری و عملی با صنعت نفت است.

مهندس نفت کیست؟

مهندس نفت کسی است که مخازن گاز طبیعی و نفت خام را در زیر سطح زمین قرار می دهد ، و سپس تعیین می کند که آیا تلاش برای استخراج محصول برای شرکت و کارش ارزش وقت و هزینه را دارد یا خیر. پس از تصمیم گیری برای حفاری ، وظیفه مهندس نفت این است که بهترین و مقرون به صرفه ترین روش برای استخراج محصول را بیابد. اساساً مهندسان نفت به چهار حوزه اصلی توجه دارند: یافتن نفت ، ارزیابی اینکه آیا پتانسیل آن وجود دارد ، بازیابی نفت و حمل و نگهداری آن.

گرایش ها و زیرشاخه های رشته مهندسی نفت

در ادامه به گرایش‌های گوناگون رشته مهندسی نفت پرداخته‌ایم:
گرایش اکتشاف نفت
در این گرایش به بررسی نحوه شکل‌گیری هیدروکربن‌ها، ابعاد مختلف زمین‌شناسی به‌منظور تشخیص لایه‌هایی که نفت و گاز در آن‌ها تجمیع شده، برداشت عوارض و تهیه نقشه‌های مسطح و توپوگرافی به‌صورت موردی، مطالعه چین‌ها و گسل‌ها و غیره پرداخته می‌شود.

گرایش مهندسی مخازن هیدروکربوری
در این گرایش، مهندسان نفت می‌آموزند که چگونه به محاسبه هیدروکربورها در جای مخزن بپردازند و با بررسی توزیع و ارزیابی سیالات مخازن و تعیین درجه اشباع آب و هیدروکربورها و تعیین مشخصات جریان سیالات در مخازن به مدلی دقیق از مخزن هیدروکربنی دست یابند تا بتوانند در آینده از این مدل برای پیش‌بینی بازیافت نفت استفاده کنند.

گرایش حفاری و استخراج نفت
هدف این گرایش آشنایی با دستگاه‌های حفاری، سیالات حفاری و جریان حرکت سیال در لوله‌ها، انواع گل و سیمان حفاری، بهینه‌سازی هیدرولیک مته، طراحی رشته حفاری، هزینه حفاری، عملیات چاه آزمایی حین حفاری، تست چاه‌ها و غیره است.

گرایش بهره‌برداری از منابع نفت
هدف کلی از این گرایش نگهداری و پایش مستمر وضعیت چاه‌ها و ادوات موردنیاز بهره‌برداری و رفع نقص‌های موجود است. در این راستا کارهای زیادی نظیر تمیز کردن چاه، مشبک کردن لایه‌های تولیدی، اسید زدن به سنگ مخزن ،کشتن چاه و غیره انجام می‌گیرد.

وظایف مهندس نفت

در این قسمت به وظایف مهندس نفت در بازار کار رشته مهندسی نفت میپردازیم:

یک مهندس نفت با تامین نفت و گاز مورد نیاز تولیدکنندگان برای تولید بیش از سیصد محصول مورد استفاده روزانه - از لوازم آرایشی ، دارویی ، پلاستیک و منسوجات ، به حفظ جهان ما کمک می کند. نمونه هایی از فرآورده های نفتی عبارتند از: نفت سفید ، پروپان ، روغن حرارتی ، سوخت دیزل ، سوخت جت ، بنزین ، پلاستیک ، الیاف لباس ، لاستیک ماشین و بسته بندی مواد غذایی . البته اینها تنها چند مورد هستند.

یک مهندس نفت داده های مهندسی و زمین شناسی را مطالعه می کند تا محتمل ترین مناطقی را که نفت می تواند تامین شود ، تعیین کند. آنها اغلب مجبورند به کشورهای خارجی سفر کنند و مدتی در آنجا اقامت داشته باشند ، زیرا یک مهندس نفت تقریباً در تمام مراحل تولید ، از یافتن نفت یا گاز طبیعی ، تا تصفیه و توزیع آن ، درگیر است.

دو راه اصلی برای رساندن نفت و گاز به سطح وجود دارد - با "حفاری" (ایجاد یک تونل به مخزن و ایجاد یک سیستم لوله ای برای بالا آوردن آن به سطح) ، و با "تولید" (مخازنی که در حال حاضر تحت فشار هستند تا از سطح زمین بیرون بیایند).

نقش یک مهندس نفت بسته به شرکتی که در آن کار می کند و اینکه آیا این مهندس در خشکی یا دریایی کار می کند متفاوت است. چندین تخصص وجود دارد:

مهندسین مخزن

مطالعاتی را به منظور تعیین برنامه های توسعه مخازن گاز و نفت انجام می دهد که ممکن است شامل توسعه میدان ، تکنیک های بازیابی نفت و میزان تولید و تزریق مناسب باشد.

مهندسین حفاری و تکمیل

برنامه ریزی ، طراحی و اجرای برنامه های حفاری و تکمیل انواع چاه ها را با رعایت نکات اقتصادی و ایمنی در هر زمان انجام خواهد داد.

مهندسان تولید

روشهای آسانسور مصنوعی را ارزیابی کرده و سیستمهای تجهیزات سطحی را برای جداسازی آب ، نفت و گاز توسعه می دهد. آنها همچنین عملکرد چاه ها را تجزیه و تحلیل و بهینه می کنند.

مهندسان زیرسطحی

تجهیزاتی را انتخاب می کند که برای محیط زیر سطحی (زیر زمین) مناسب ترین باشد. پس از انتخاب سخت افزار ، مهندس تجهیزات را کنترل و تنظیم می کند و اطمینان حاصل می کند که مخزن و در شرایط ایده آل در حال تولید هستند.

مهارت های لازم برای ورود به بازار کار رشته مهندسی نفت

افراد برای موفقیت و ورود به بازار کار رشته مهندسی نفت که در کشور ایران یک شغل مهم محسوب میشود، باید از مهارت ها و تخصص های لازم این رشته برخودار باشند. در ادامه به مهارت های لازم برای ورود به بازار کار رشته مهندسی نفت پرداختیم:

• قابلیت فنی بودن. قابلیت فنی بودن قابلیتی است که تمامی مشاغل مهندسی به آن احتیاج دارند. شما باید در لحظه از پس خطا های فنی بر بیایید و آنان را رفع کنید.
• آگاهی از اطلاعات تجارت. شما وابسته به شغلتان ممکن است نیاز به داشتن اطلاعات در زمینه های مختلف از جمله تجارت خواهید داشت. داشتن این اطلاعات خالی از لطف نیست و شما را میتواند از بسیاری از مهندسین نفت متمایز کند.
• مهارت های تجزیه و تحلیلی بالا. شناخت رفتار های محیطی دریا و قدرت تجزیه و تحلیل آن شاید یکی از مهم ترین مهارت هایی باشد که شما باید دارای آن باشید.
• پتانسیل مدیریتی قوی. شما نیاز به مدیریت خود و افراد دیگر دارید که منابع و انرژی هدر نروند و به عبارتی دوباره کاری در پروژه به وجود نیاید.
• توانایی ایجاد انگیزه در کارکنان در همه سطوح. این شغل ممکن است به دلیل گذراندن روز های طولانی و خسته کننده در دریا کمی افراد را دلسرد کند. شما باید به عنوان مهندس پروژه توانایی دادن انگیزه و اشتیاق به همکاران و کارکنان خود را داشته باشید تا پروژه به نحو احسنت جلو برود.
• توانایی کار بین المللی و در محیط های دریایی. شما در مناطق مختلفی در سطح جهان و در محیط های دریایی کار خواهید کرد. اگر این توانایی را در خود نمیبینید شاید این شغل مناسب شما نباشد.
• مهارت های کار گروهی. برای اکثر مشاغل توانایی کار گروهی بسیار مهم است ولی برای رشته ی مهندسی نفت شاید این نیاز دو برابر باشد. شما به اقتضای کار خود باید افراد و مهندسین زیادی در ارتباط باشید تا پروژه را با کمک همدیگر به پایان برسانید.
• اشتیاق و انگیزه بالا برای ادامه دادن یک پروژه در این رشته بسیار مهم است. در این شغل آزمون و خطا بسیار وجود دارد.
• توانایی حل مشکلات پیچیده ، صرف نظر از موقعیت و شرایط اطراف
• تمایل به مقابله با چالش های مهندسی. همانطور که گفته شد در این شغل چالش های بسیاری ممکن است وجود داشته باشند. شما باید از مقابله با آنان دلسرد نشوید.
• انعطاف پذیری و توانایی کار بر روی طیف وسیعی از پروژه ها. جوانب مختلفی از شغل شما نیاز به توجه شما دارند.
• سواد کامپیوتر بالا. شما وابسته به کارتان با برنامه های مختلفی کار خواهید کرد. توانایی کار با کامپیوتر میتواند به پیشرفت شما کمک اساسی کند.

بازار کار رشته مهندسی نفت در ایران

وزارت‌ نفت‌ اولین گزینه برای فعالیت در بازار کار رشته مهندسی نفت است. دانشگاه‌ صنعت‌ نفت‌ در حال‌ حاضر دانشجویان‌ این‌ رشته‌ را بورسیه‌ نمی‌کند بلکه‌ اگر سطح‌ علمی‌ دانشجویی‌ خوب‌ باشد، در نهایت‌ جذب‌ وزارت‌ نفت‌ می‌شوید. دانشجویانی که جذب وزارت نفت نشوند میتوانند در شرکت های خصوصی مشغول به کار شوند. همچنین مهندس نفت می تواند در بازار کار رشته مهندسی نفت در سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی در بخش های نفتی ، گاز ، پتروشیمی مشغول به کار شوند.

دانش آموختگان رشته مهندسی نفت، پس از اتمام دانشگاه، عموما در یکی از شرکت ها و نهادهای زیر شروع به فعالیت می کنند:

• شرکت‌ های تابعه شرکت ملی نفت ایران
  
• شرکت نفت و گاز پارس
  
• شرکت مهندسی و توسعه نفت
  
• شرکت ملی مناطق نفت‌ خیز جنوب
  
• شرکت نفت فلات قاره ایران
  
• شرکت نفت مناطق مرکزی ایران
  
• شرکت ملی حفاری ایران
  
• شرکت نفت و گاز اروندان
  
• شرکت پایانه‌ های نفتی ایران
  
• شرکت منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس
  
• سازمان منطقه ویژه اقتصادی لاوان
  
• پالایشگاه نفت و گاز
• صنایع پتروشیمی
  در حالت کلی، مهندسی نفت به عنوان یکی از پردرآمدترین مشاغل در حوزه منابع طبیعی به شمار می رود و بازار کار این رشته با توجه به وجود ذخایر نفت و گاز در کشور، نسبت به سایر گرایشات حوزه انرژی در شرایط بهتری قرار دارد.
  

بازار کار رشته مهندسی نفت در خارج کشور

رشته مهندسی نفت، گاز و انرژی، به کلیه مباحث مربوط به اکتشاف، استخراج، دخیره سازی در مخازن و انتقال انرژی می پردازد و به همین دلیل گرایش های فراوانی برای آن در سیستم آموزشی کشورهای مختلف در نظر گرفته شده است. می توان کشورهای صنعتی و توسعه یافته و همچنین کشورهای نفتی حوزه خلیج فارس و دریای عمان را بهترین گزینه ها برای مشتاقان کار مهندسی نفت در خارج از کشور نیز دانست. مشتاقان استفاده از فرصت اعزام نیروی کار مهندسی نفت، ترجیح می دهند در کشوری با درآمد بالاتر، مالیات کمتر و در نهایت رفاه بالاتر به زندگی و کار بپردازند. از این رو داوطلبان استخدام مهندس نفت در خارج از کشور، باید سعی کنند توانایی های خود را بالا برده و رزومه ای قوی برای خود بسازند. تسلط به نرم افزارهای تخصصی گرایش های مختلف رشته مهندسی نفت، می تواند شانس آنان را در اخذ جاب آفر بسیار بالا ببرد. زیرا در کشورهای پیشرفته، بدون تسلط به نرم افزارهای روز، شانس زیادی برای پیدا کردن شغل وجود ندارد.

درآمد رشته مهندسی نفت

این حرفه با وجود داشتن سختی های زیاد، جزو پردرآمد ترین مشاغل به حساب می آید. میزان حقوق این افراد با توجه به سمت کاری، سطح تحصیلات، سابقه شغلی و … متفاوت است. میانگین حقوق ماهانه یک مهندس نفت را می توانیم 11 میلیون تومان در ماه نظر بگیریم.

مهاجرت از طریق رشته مهندسی نفت

مشخص کردن بهترین کشور برای مهاجرت مهندس نفت در گرو اولویت بندی چیزهایی می باشد که افراد به عنوان یک متقاضی مهاجرت در صدد دست یابی به آن هستند.
در هر موقعیت و تحت شرایط گوناگون ممکن است کشور هدف مهاجرتتان تغییر کند، چرا که مهاجرت تنها رفتن به کشوری دیگر نبوده و بایست زمان و دقت کافی صرف انتخاب مقصد خود نمایید.
بنابراین برای پیدا کردن بهترین کشور برای مهاجرت مهندس نفت یا به طور کلی برای یافتن بهترین مقصد مهاجرتتان، نیاز است که درک درستی بر توانایی ها، خواسته ها، نیازها، هزینه ها، معایب و مزیت های کشور مقصد و… داشته باشید.
بهترین کشور ها برای مهاجرت مهندسین نفت:

• کشور های ثروتمند حاشیه خلیج فارس
  
• امارات متحده عربی
  
• قطر
  
• عمان
  
• کویت
  
• کانادا
  
• نروژ
  
• انگلستان
  
• آلمان
  
• استرالیا
  
• آمریکا