تحصیل در روسیه به دو دلیل مورد توجه اغلب دانشجویان و متقاضیان مهاجرت تحصیلی در رشته مهندسی قرار گرفته است. کشورهای پیشرفته جهت پذیرش دانشجویان بینالمللی حین ثبت نام، مدرک زبان انگلیسی و یا زبان کشور هدف را درخواست مینمایند. برای تحصیل مهندسی در روسیه ارائه هیچ مدرک زبانی الزامی نیست. همچنین هزینه تحصیل در خارج از کشور برای بسیاری از متقاضیان سنگین بوده است؛ اما تحصیل در این کشور هزینه چندانی نمیخواهد. دانشگاههای روسیه که از دانشگاههای برتر در جهان به حساب میآیند، مورد تأیید وزارت علوم ایران قرار دارند.
شرایط کلی تحصیل مهندسی در روسیه
کشور روسیه طی سالهای اخیر در دانشگاههای بزرگ خود، موفق به کسب دستاوردهای مهندسی پیشرفته شده است. این کشور سعیکرده تا تمام دورههای جدید و مؤثر در رشته مهندسی را به دانشجویان خود ارائه دهد. این دورهها شامل بهینهسازی، طراحی، نگهداری، ساخت سیستمهای مختلف و ماشین آلات است. دانشجویانی که به حل مسئله، ریاضیات و طراحی علاقهمند هستند میتوانند استعداد خود را در دانشگاههای روسیه شکوفا نمایند. آموزش و یادگیری در تمامی مقاطع و دورههای تحصیلی در این کشور تحت نظر مستقیم دولت روسیه قرار دارد.
روسیه 300 سال در شمال اوراسیا به تدریس و آموزش علوم مختلف مشغول بوده است. تحصیل مهندسی در روسیه اولین بار توسط تزار پیتر در سال 1701 انجام شد. تنظیم و پیشروی یادگیری در روسیه موجب پیشرفت صنعت در این کشور شده است. دانشکده علوم ریاضی و پیمایش اولین دانشکده روسیه برای تحصیل در مقاطع رشته مهندسی بود.
تحصیل مهندسی در روسیه در مقطع لیسانس
دانشگاههای روسیه، اصول اولیه شناخت کار و آشنایی با مهارتهای مختلف مهندسی را در این مقطع به دانشجویان ارائه میدهند. دانشکدههای مهندسی درصدد آموزش اصولی ریاضیات، محاسبات، ترمودینامیک و طراحی مهندسی هستند. تحصیل مهندسی در مقطع کارشناسی این کشور شامل رشتههای فرعی برق، مهندسی شیمی و مکانیک است. فارغالتحصیلان لیسانس در روسیه یک دوره آموزش پیشرفته و سطح بالا را میگذرانند. دانشجویان رشته مهندسی، مقطع کارشناسی را بهطور معمول در 4 سال به پایان میرسانند.
پس از اتمام این دوره 4 ساله، دانشجو موظف است از پایان نامه خود دفاع نموده و مدرک لیسانس را دریافت کند. متقاضیان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و یا کاریابی در زمینه تخصص خود، باید مدرک لیسانس با درجه BAیا BSCرا داشته باشند. کشور روسیه جهت اخذ پذیرش توسط متقاضیان لیسانس، شروط خاصی را در نظر گرفته است. یکی از این شروط ارائه مدرک فارغالتحصیلی دوره متوسطه متقاضی بوده که باید حین فرایند ثبت نام به دانشگاه تحویل داده شود.
تحصیل مهندسی در روسیه در مقطع فوق لیسانس
گذراندن مقطع فوق لیسانس رشته مهندسی در روسیه، جهت افزایش و فراگیری دانش در این زمینه خواهد بود. دانشجو حین تحصیل در این مقطع به لایههای عمیق یادگیری مهندسی نفوذ میکند. ثبت نام در این مقطع نیازمند مدرک کارشناسی یا لیسانس است. در صورتی که دانشجو تمایل داشته باشد بهطور تمام وقت مقطع لیسانس را به اتمام رساند، طول این دوره 2 ساله خواهد بود. مدرک فوق لیسانس فارغالتحصیلان در کشور روسیه، دارای درجه MSCیا MAاست. دانشجویان پس از اتمام دوره میتوانند در امتحانات نهایی دانشکده شرکتکرده و مدرک خود را دریافت کنند.
تحصیل مهندسی در روسیه در مقطع دکتری
علاقهمندان به یادگیری علم مهندسی و ادامه تحصیل در این زمینه میتوانند برای تکمیل آموزش در مقطع دکتری اقدام نمایند. این دوره تکمیلکننده شامل تدریس، تحقیق، مطالعه و تجربه عملی در علوم مهندسی است. دانشجویان بسته به انتخاب خود میتوانند بهصورت نیمه وقت و تمام وقت در این مقطع تحصیل نمایند. برخی دانشجویان میتوانند دوره دکتری را در 3 سال به صورت تمام وقت و در 4 سال به صورت نیمه وقت به اتمام رسانند. تحصیل مهندسی در روسیه در مقطع دکتری مشابه دوره تحصیل نظامی بوده اما دوره نظامی تحت نظر وزارت دفاع و وزارت امور این کشور است.
هزینه تحصیل مهندسی در روسیه
کشور روسیه در مقایسه با سایر کشورها شهریه کمتری از دانشجویان بینالمللی دریافت میکند. اما این موضوع از کیفیت و رتبههای بالای دانشگاههای این کشور نمیکاهد. تدریس در دانشگاههای روسیه طبق استانداردهایی صورت میگیرد که دانشگاههای اروپایی پیش گرفتهاند. کشور روسیه با توجه به نحوه تدریس و مهارتآموزی به دانشجویان، یکی از معتبرترین مدارک فارغالتحصیلی را ارائه میدهد. دانشجویان فارغالتحصیل مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد میتوانند جهت ادامه تحصیلات به کشورهای اروپایی مهاجرت نمایند.
شهریه دانشجویان بینالمللی دوره کارشناسی تحصیل مهندسی تمام وقت در روسیه، معادل 3430 الی 3715 است. کمترین شهریه برای دانشجویان در دانشگاههای این کشور هزینهای معادل 1750 دلار را دارد. شهریه دوره فوق لیسانس مهندسی در روسیه بیشتر از شهریه مقطع کارشناسی است. دانشجویان مهندسی کارشناسی ارشد باید سالانه 3715 الی 4 هزار دلار بابت شهریه پرداخت نمایند. شرکت در مقطع دکتری یا تحصیلات تکمیلی به صورت تمام وقت 79300 دلار در سال هزینه دارد.
همچنین دانشجویان بینالمللی میتوانند با پرداخت 643 دلار از خدمات مدرسه تابستانی روسیه نیز بهرهمند شوند. تحصیل در این کشور با ویزای تحصیلی و بدن ویزای تحصیلی امکانپذیر است. متقاضیانی که دارای ویزا هستند حین درخواست برای اخذ پذیرش دانشگاه مورد نظر خود مبلغ 25 هزار الی 40 هزار روبل را پرداخت میکنند. این مبلغ برای متقاضیانی که فاقد ویزا هستند، متفاوت است. دانشجویان فاقد ویزای معتبر جهت اخذ پذیرش دانشگاه روسیه مبلغ 15 هزار الی 30 هزار روبل را پرداخت میکنند. هزینه تحصیل مهندسی در روسیه بهطور کلی 500 الی 6000 دلار است.
تحصیل مهندسی در روسیه به همراه بورس تحصیلی
متقاضیان باید جهت دریافت بورس تحصیلی مهندسی در روسیه، آزمونی به نام EGE و امتحانهای مخصوص بورسیه را پشت سر گذارند. متقاضیان پس از این آزمون با شرایط افراد مقیم روسیه مشمول بورسیه خواهند شد. دولت روسیه سالانه مقداری از بودجه کشور خود را به دانشجویان بینالمللی اختصاص میدهد. سهمیه اعطا شده به دانشجویان بینالملل توسط Rossotrudnichestvo تعیین و اجرا شده است. Rossotrudnichestvo معنای آژانس فدرال مشترک المنافع کشورهای مستقل، همکاری دوستانه بینالمللی و هموطنان ساکن خارج از کشور روسیه را دارد.
سفارتخانههای کشور روسیه هم در اخذ بورسیه متقاضی و تأیید آن دست دارند. داوطلبانی که جزء استعداد درخشان قرار داشتهاند؛ مشمول خدمات بورسیه هستند. پس از بررسی و اطلاع دقیق از نمرات تحصیلی دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، بورسیه برای آنها در نظر گرفته خواهد شد. بورسیههای ارائه شده توسط کشور روسیه به دانشجویان بینالمللی شامل 5 دسته است:
- بورسیه دانشکده مطالعات روسیه و آسیا (SRAS)
- بورسیه تحصیلی تحقیقاتی BP
- بورسیه دولت فدراسیون روسیه
- بورسیه بنجامین A گیلمن
- پروژه بورس تحصیلی روسیه
تحصیل مهندسی در روسیه به زبان انگلیسی
تحصیل مهندسی در روسیه برای دانشجویان بینالمللی به دو زبان روسی و انگلیسی ارائه شده است. اغلب متقاضیان آموزش با زبان انگلیسی را ترجیح میدهند. در حالی که آموزش زبان روسی به ارتباط تأثیرگذار بین دانشجو و شهروندان روسیه کمک شایانی میکند. کشور روسیه برای داوطلبان تحصیل مهندسی به زبان انگلیسی، دورههای آموزشی این زبان با تنوع بسیار را فراهم کرده است. دورههای تدریس به زبان انگلیسی در روسیه شامل:
- دانشگاه ملی تحقیقات عالی اقتصاد دانشکده اقتصاد HSE
- دانشگاه پلی تکنیک پیتر گریت سنپترزبورگ
- انستیتوی فیزیک و فناوری مسکو یا MIPT
- دانشگاه ملی تحقیقات هستهای MEPhl
- دانشگاه دوستی مردم روسیه RUDN
مدارک مورد نیاز برای پذیرش و تحصیل مهندسی در روسیه
روش ثبت نام و پذیرش دانشگاههای روسیه یکسان نیست. هر دانشگاهی بسته به مقطع تحصیل و رشته مهندسی شرایط پذیرش متفاوتی دارد. متقاضیان تحصیل مهندسی در روسیه باتوجه به قوانین دانشگاه مورد نظر باید جهت ارائه مدارک خود اقدام نمایند. مدارک کلی جهت پذیرش در دانشگاههای روسیه شامل:
- فرم درخواست پذیرش که در سایت دانشگاه به متقاضیان ارائه داده میشود.
- گذرنامه
- آخرین مدارک تحصیلی متقاضی
- گواهی سلامت پزشکی و گواهی پزشکی که نشاندهنده عفونت HIV است.
اخذ ویزای تحصیلی دانشجویی به مدارک زیر احتیاج دارد:
- گذرنامه دارای اعتبار که دو صفحه از آن خالی باشد.
- عکس
- گواهی سلامت پزشکی که تنها 3 ماه از اعتبار آن گذشته باشد .
- ارائه اصل دعوتنامه رسمی از اداره مهاجرت روسیه
- ترجمه مدارک به زبان انگلیسی و روسی
- فرم درخواست به صورت چاپ شده
- ارائه رضایتنامه همراه برای دانشجویان کمتر از 18 سال
شرایط اقامت پس از تحصیل مهندسی در روسیه
اخذ تابعیت دائم در کشور روسیه برای دانشجویان فارغالتحصیل در آن کار راحتی است. افرادی که تمایل به حیات دائم در این کشور را دارند میتوانند بعد از یک سال زندگی و 5 سال اقامت تابعیت دریافت کنند. دریافت ویزای دائم روسیه توسط ویزای تحصیلی و ویزای کار امکانپذیر است. طبق قوانین این کشور اداره کل مهاجرت روسیه، پس از اقدامات لازم به متقاضیان اقامت دائم میدهد. همچنین یکی دیگر از خدمات این اداره (GUVM) اجازهدادن برای صدور گذرنامه به افراد است. افرادی که موفق به کسب اقامت دائم روسیه شدهاند در ادامه به راحتی تابعیت این کشور را کسب میکنند.
اقامت دانشجویان بینالمللی در کشور روسیه در گرو اخذ ویزای کار آنها است. رشتههای مهندسی دارای بازارکار نسبتاً خوبی در این کشور هستند. فارغالتحصیلان خارجی تا به امروز از امتیازات ویژهای در این کشور برخوردار بودهاند. آنها امکان خروج و ورود به روسیه بدون ویزا را دارند. همچنین در صورت اشتغال به کار، امکان استفاده از خدمات اجتماعی نیز برای آنها وجود دارد. شرکت در انتخابات و همهپرسیهای روسیه برای این دسته از افراد مجاز است. امتیازات افرادی که تابعیت کامل این کشور را دارند شامل گزینههای زیر میشود:
- امکان شرکت و حق رأی دهی در انتخابات ملی
- امکان مشغولشدن فرد در ارگانهای دولتی فدراسیون روسیه
- عدم اخراج از این کشور
- انجام وظیفه فرد در ارتش روسیه
- سکونت در کشوری دیگر برای مدت کوتاه
کلام آخر
روسیه کشوری پیشرفته در علوم و فنون مهندسی بوده که در حال حاضر شامل 650 دانشگاه دولتی است. امروزه حدود هفت میلیون نفر دانشجوی داخلی و خارجی در دانشگاههای این کشور به تحصیل مشغول هستند. در سالهای اخیر تحصیل مهندسی در روسیه با بیش از صد رشته در این زمینه انجام شده است. داوطلبان تحصیل رشته مهندسی در این کشور میتوانند از آموزش عالی در دانشگاههای برتر مانند لومونسوف روسیه بهره برند. همچنین دانشجویانی که حین تحصیل پروژه یا تحقیقات مهندسی انجام میدهند، مشمول دریافت حقوق یا بورسیه خواهند شد.