بازار کار طراحی صحنه در سالهای اخیر به دلیل گسترش فضای سینما، تئاترها ، شرکت های تولید فیلم و ویدئو، فیلم های تلویزیونی، آژانس های تبلیغاتی و شرکت های تولید کننده موزیک ویدئو و... رشد بسیار زیادی داشته و درامد خوبی را برای طراحان صحنه به همراه داشته است. بنابراین افراد برای دستیابی به موفقیت در بازار کار طراحی صحنه باید از مهارت های لازم این رشته برخوردار باشند.
آینده شغلی و بازار کار طراحی صحنه
طراح صحنه خالق اصلی فضای بصری فیلم یا نمایش و مسئول و ناظر ساخت و اجرای دکور و همچنین تهیه لباس بر اساس طرح های از پیش تهیه شده است.
طراحی صحنه در تولید انواع فیلم های تلویزیونی و سینمایی، برنامه های تلویزیونی، تئاترها و کنسرت ها از کلیدی ترین عوامل می باشد.
طراح صحنه برای تبدیل و در واقع برگردان متنی ادبی و مکتوب که همان فیلمنامه یا نمایشنامه است به تصویر، باید شیوههای خاص خود را با هر نوع فیلم یا نمایش و مختصات آن منطبق کرده و سعی کند از مرحله طراحیهای اولیه تا رسیدن به مرحله نهایی کار، روشی ویژه را برای خلق فضای مناسب بیابد. البته در تمام این مراحل حساس، ضمن تحقیق مداوم باید متن فیلمنامه یا نمایشنامه، مفاهیم آشکار و نهان آن و فکرها و نظرهای کارگردان را نیز به عنوان کلید راهنما در نظر داشته باشد تا از مفهوم اصلی دور نشود.
طراح صحنه همواره سعی میکند طبق نظر کارگردان فیلم و یا نمایش، طراحی صحنه و لباس را انجام دهد چون مولف هر اثر در نهایت کارگردان است و طراحی ها و نقشه های اولیه حتما باید به تایید او برسد. بیشتر اوقات ، طراح صحنه پس از خواندن متن (فیلمنامه،نمایشنامه یا برنامه) و انجام تحقیقات لازم و صحبت های مقدماتی با کارگردان ، طرح صحنه ( شاید به شکل طرح های کشیده شده روی کاغذ ) را تهیه نموده و به صورت طرح اولیه به کارگردان عرضه میکند. پس از بررسی های کارگردان، طراح صحنه با او برای طرح نهایی به توافق می رسد. البته برخی اوقات تغییراتی در حین کار هم پیش می آید که طراح صحنه باید انعطاف کافی در این موارد داشته باشد.
طراح صحنه نمیتواند مانند یک نقاش یا نویسنده به تنهایی کار کند. او عملکردش به طور مداوم تحت تاثیر فشارهای زمانی، مشکلات مالی، تغییر عقیدهها، محدودیت های ساخت و اجرای فیزیکی و نقادیهای خود و کارگردان قرار دارد. طراح صحنه در خلال فیلمبرداری بطور مداوم حرکات دوربین، توصیهها و سفارشات کارگردان و فیلمبردار، تهیه کننده، حسابدار فیلم و سایر عوامل را بررسی میکند.
در پروژه های بزرگ یک گروه از جمله سازنده دکور صحنه، دستیار و مسئول لباس، زیر نظر طراح صحنه فعالیت می کنند. ولی در پروژه های کوچک معمولا خود طراح صحنه عمده کارها را انجام می دهد.
افراد از کدام رشته های تحصیلی میتوانند وارد بازار کار رشته طراحی صحنه شوند؟
رشته طراحی صحنه یکی از رشته های کنکور هنر است، که در مقطع کارشناسی ارائه می شود. این رشته به دلیل جذابیت هایی که دارد، بین داوطلبان هنر بسیار پرطرفدار است. طراحان صحنه معمولا به مطالعه فیلمنامه های کارگردان ها می پردازند و درباره لباس بازیگران، گریم، نورپردازی، دکوراسیون صحنه ایده هایی می دهند.
چارت درسی رشته طراحی صحنه
دروس عمومی در مقطع کارشناسی
معارف اسلامی 1
معارف اسلامی 2
فارسی
زبان خارجی
اخلاق و تربیت اسلامی
تربیت بدنی 1
تربیت بدنی 2
تاریخ اسلام
انقلاب اسلامی و ریشه های آن
متون اسلامی
جمعیت و تنظیم خانواده
دروس پایه در مقطع کارشناسی
اصول و مبانی ارتباطات
آشنایی با تاریخ ادبیات کهن و معاصر ایران
آشنایی با تاریخ ادبیات کهن و معاصر جهان
جامعه شناسی عمومی
شناخت عمومی
شناخت موسیقی
جامعه شناسی هنر
فرهنگ و ادبیات عامه
تمثیل شناسی
فلسفه ی مقدماتی شرق
روش تحقیق و تدوین پروژه
فلسفه ی مقدماتی غرب
دروس اصلی در مقطع کارشناسی
بنیاد نمایش در غرب و شرق
مبانی بازیگری
مبانی کارگردانی
مبانی طراحی صحنه
مبانی ادبیات نمایشی
مبانی نمایش عروسکی
تاریخ نمایش در ایران
تاریخ نمایش در جهان
بررسی تطبیقی نظریه های نمایشی شرق و غرب
دروس تخصصی در مقطع کارشناسی
اصول و مبانی هنرهای تجسمی
اجرای نمایش های ایرانی و شناخت بافت های سنتی 1
اجرای نمایش های ایرانی و شناخت بافت های سنتی 2
ماسک و گریم
طراحی و نقاشی 1
طراحی و نقاشی 2
حجم شناسی و حجم سازی
تاریخ تحولات طراخی صحنه
تکنیک صحنه 1
تکنیک صحنه 2
تاریخ مبلمان و لوازم صحنه
استفاده از رایانه در طراحی صحنه
کارگاه چوب و فلز
سبک های طراحی صحنه
نقاشی تئاتر
تاریخ و طراحی لباس 1
تاریخ و طراحی لباس 2
طراحی صحنه و ماکت سازی 1
طراحی صحنه و ماکت سازی 2
طراحی صحنه نمایش عروسکی
معماری داخلی 1
معماری داخلی 2
اسکیس و راندو
آرایش صحنه
دوخت لباس تئاتر
نقد و تحلیل نمایش از منظر طراحی صحنه
نورپردازی در تئاتر
طراحی صحنه برای سینما و تلویزیون 1
طراحی صحنه برای سینما و تلویزیون 2
کارگاه پیشرفته ی طراحی صحنه و ماکت سازی 1
کارگاه پیشرفته ی طراحی صحنه و ماکت سازی 2
طراحی صحنه و ماکت سازی اپرا
صدا در نمایش
پروژه
وظایف طراح صحنه
از جمله وظایف طراح صحنه در بازار کار طراحی صحنه میتوان موارد زیر را نام برد:
طراح صحنه وظیفه طراحی و خلق مجموعه فیلم ها و نمایشنامه ها را بر عهده دارد. به عنوان مثال ، طراحان مجموعه که در تئاترهای سنتی کار می کنند ممکن است کمی در طرح های خود محدودتر باشند. برای مثال ، آنها اغلب به اندازه صحنه محدود می شوند. همچنین ، این طراحان صحنه باید در نظر داشته باشند که این نمایش در حضور تماشاگران زنده اجرا می شود ، بنابراین باید همه جزئیات ممکن را شامل شوند.
از طرف دیگر طراحان صحنه برای فیلم معمولاً محدودیت چندانی ندارند. آنها اغلب قادر به ساختن مجموعه های بسیار بزرگتر هستند و هر جزئیات کوچکی که کنار گذاشته شود اغلب می تواند بعداً با کمی ویرایش خلاق اضافه شود.
یک طراح صحنه معمولاً با فیلمنامه ابتدا فرایند طراحی خود را آغاز می کند. هنگام خواندن یک متن ، یک طراح معمولاً به تنظیمات و توضیحات پس زمینه توجه زیادی می کند. این به او کمک می کند تا تصور کند که چه نوع ست هایی را برای طراحی نیاز دارد.
همکاری با سایر اعضای خدمه نیز جنبه مهمی از کار طراح صحنه است. یک طراح صحنه معمولاً در مورد صحنه ها با کارگردان فیلم یا نمایشنامه صحبت می کند تا تنظیماتی ایجاد کند که به ایجاد یا افزایش ظاهر و احساس یک تولید کمک کند. طراحان صحنه معمولاً با تکنسین های نورپردازی ، استادکاران نجاری و نجاران و دیگران همکاری می کنند.
تحقیق یکی دیگر از بخشهای بسیار مهم در بازار کار طراحی صحنه است. این متخصصان اغلب برای ایجاد مجموعه های واقع بینانه نیاز به محققان عالی دارند. برای مثال ، ایجاد مجموعه های واقع بینانه برای نمایش هایی که در بازه های زمانی مختلف برگزار می شوند ، اغلب نیاز به تحقیقات گسترده ، از جمله مشاهده عکس های قدیمی ، در صورت وجود دارد. ممکن است طراحی مجموعه هایی برای تولیداتی که در طول روز انجام می شود کمی ساده تر باشد ، اما هنوز تحقیقات لازم است. به عنوان مثال ، برای ایجاد یک مجموعه واقع بینانه برای فیلمی که در یک کلانتری اتفاق می افتد ، یک طراح صحنه معمولاً از محل و یک کلانتری واقعی بازدید می کند یا عکس های یک کلانتری را به دقت بررسی می کند.
بعد از اینکه یک طراح صحنه با سایر خدمه همکاری کرد و تحقیقات خود را انجام داد ، معمولاً چند طرح از نحوه تصور کارگردان برای محیط هر سکانس تهیه می کند. در حین انجام این کار ، اکثر طراحان مجموعه معمولاً باید به بودجه پایبند باشند. این بدان معناست که مواد و نیروی لازم برای ایجاد هر مجموعه نباید بیش از مقدار مشخص هزینه داشته باشد. هنگامی که یک کارگردان یا تهیه کننده طرح های یک طراح صحنه را تأیید کرد ، معمولاً می تواند شروع به خلق و ساختن کند.
اغلب می توان با چیدمان برخی وسایل در یک اتاق یا روی صحنه یک مجموعه ساده ایجاد کرد. با این حال ، در برخی موارد ، ممکن است کل اتاق ها یا حتی خانه ها نیاز به ساخت داشته باشند. به عنوان مثال ، از آنجا که انجام یک کار فیلمبرداری در یک هواپیمای واقعی بسیار دشوار است - اگر نگوییم غیرممکن - باید یک مجموعه هواپیما ایجاد شود. مجموعه هایی برای دنیای فانتزی ، مانند سایر سیارات ، نیز معمولاً باید ایجاد شوند.
مهارت های لازم برای ورود به بازار کار طراحی صحنه
افراد برای ورود به بازار کار طراحی صحنه که یک شغل درآمدزا و مهم است، باید از مهارت ها و توانمندی های این رشته برخوردار باشند. در ادامه به مهارت های لازم برای ورود به بازار کار طراحی صحنه پرداختیم:
- دانش هنرهای زیبا
- مهارت و دانش طراحی
- دقیق بودن و توجه به جزئیات
- توانایی استفاده از ابتکار و خلاقیت در پیاده کردن یک ایده
- توانایی همکاری خوب با دیگران
- توانایی ارائه روشهای جدید انجام کارها
- توانایی پذیرش انتقاد و کار خوب هنگام تحت فشار بودن
- مهارتهای ارتباطی کلامی عالی
بازارکار طراحی صحنه در ایران و خارج
بازارکار طراحی صحنه اغلب در پروژه های مختلف تولید فیلم و سریال های تلویزیونی، برنامه های تلویزیونی، فیلم های سینمایی، تئاترها و کنسرت ها میباشد.
تا چند سال قبل نیروی تحصیل کرده و متخصص در این حوزه به اندازه کافی وجود نداشت. ولی هم اکنون نیروی متخصص برای این بخش تربیت شده است. آینده شغلی خوبی نیز در بازار کار طراحی صحنه پیش روی این متخصصان است. البته رقابت برای یافتن فرصت های شغلی مطلوب و بستن قراردادهای خوب، بسیار زیاد است. کار با کارگردانان برجسته و در پروژه های بزرگ، زمینه مناسبی برای کسب تجربه و مهارت برای هر طراح صحنه ای را فراهم می کند. در خارج از کشور هم طراحی صحنه مثل ایران بازار کاری خوبی دارد.
درآمد طراح صحنه در ایران و خارج
آگاهی از درآمد هر رشته، برای انتخاب آن امری مهم است که همه ی داوطلبان باید به آن فکر کنند. میزان درآمد افراد در بازار کار طراحی صحنه در ابتدای کار به دلیل کم بودن سابقه کاری و نداشتن تجربه کاری کم است، زیرا این افراد معمولا در ابتدا به عنوان دستیار فعالیت می کنند و مسئولیت پروژه های کمی را بر عهده می گیرند. اما به مرور زمان و کسب تجربه میزان درآمد این افراد بالاتر می رود. میانگین حقوق ماهانه این افراد 6 میلیون تومان است.
میزان متوسط درآمد سالیانه در آمریکا ۶۱.۰۰۰ دلار ، میزان متوسط درآمد سالیانه در کشور انگلیس ۶۵.۰۰۰ دلار ، میزان متوسط درآمد سالانه در استرالیا ۵۲.۰۰۰ دلار ، میزان متوسط درآمد سالیانه در کشور کانادا ۶۰.۰۰۰ دلار
شرایط مهاجرت رشته طراحی صحنه
اگر قصد مهاجرت دارید می توانید به دانشگاه های، دانشگاه هنر لندن و دانشگاه هنر از تورگو، موره – رومانی پیشنهاد می شود و در حال حاظر اطلاعات دقیقی در رابطه با بازار کار این رشته در خارج از کشور پیدا نکرده ایم، اما بر اساس پیش بینی های انجام شده، تا سال 2029 به تعداد 4,4410 شغل جدید برای این حرفه ایجاد می شود. کشورهایی مانند نروژ، انگلیس، آلمان، استرالیا، آمریکا و ایتالیا، ترکیه و هند متقاضی این هنرمندان هستند و میتوتنید برای کار کردن یکی از این کشور ها را انتخاب و شرایط آن را دقیقا بررسی کنید چون هر ساله شرایط مهاجرت برای رشته طراحی صحنه عوض می شود.