رشته کارشناسی ارشد ایمنیشناسی پزشکی یکی از پرطرفدارترین گرایشهای ارشد وزارت بهداشت میباشد.در این مطلب آشنایی با نحوه پدیرش , تعداد ظرفیت دانشگاهها, منابع , سرفصل دروس و هرآنچه که برای موفقیت دراین آزمون نیاز دارید آورده شده است.
معرفی رشته ایمونولوژی
رشته ایمونولوژی مطالعه سیستم ایمنی است و یک شاخه بسیار مهم علوم پزشکی و زیست شناسی است. سیستم ایمنی ما را از عفونتهای مختلف محافظت می کند. اگر سیستم ایمنی به این صورت عمل نکند، می تواند منجر به بیماریهایی نظیر بیماریهای خود ایمنی، آلرژی و سرطان شود.
با توجه به شرایط جامعه کنونی و درگیری جهان با پاندمی این رشته در صدر توجه قرار گرفته است.
چرا ایمونولوژی مهم است؟
آقای ادوارد جنر پیشگام علم ایمونولوژی در قرن 18 بوده که در نهایت به ظهور واکسیناسیون منجر شد. بسیاری از پیشرفتهای علمی ایمونولوژی در قرن 19 و 20 رخ داد، از علم ایمونولوژی در شناسایی گروههای خونی و پیوند عضو استفاده میشود. تحقیقات ایمونولوژیک به گسترش افقها در درک ما از نحوه درمان مشکلات بهداشتی مهم، در ایمونوتراپی، بیماریهای خود ایمنی و تولید واکسن برای پاتوژنهای در حال ظهور ادامه میدهد.
معرفی کارشناسی ارشد ایمنی شناسی پزشکی
رشته کارشناسی ارشد ایمنی شناسی پزشکی از جمله رشتههایی است که زیر نظر وزارت بهداشت صورت میگیرد. در واقع علم ایمنی شناسی علم شناخت سیستم ایمنی جانوران و عوامل درونی یا بیرونی آن است یا نوع ويژهاي از مقاومت است كه در طول زندگي روزمره فرد بر اثر تماس با مواد خارجي مشخص صورت میگیرد.
با توجه به تأثیر این علم بر یافتن روشهای درمانی انواعی از بیماریها ، لزوم تخصصی شدن این رشته روز به روز بیشتر احساس میشود.
در ایران نیز به منظور تأمین نیروی انسانی عالم و متعهد در رشته ایمنی شناسی و انجام خدمات تشخیص آزمایشگاهی بیماریها و دستیابی به راههای تحقیق در این علم و نیل به خودکفائی علمی، دوره کارشناسی ارشد ایمنی شناسی در دانشگاههای واجد شرایط دایر گردید.
در ارشد ایمنی شناسی پزشکی دانشجویان در زمینه تکنیکهای مختلف ایمونولوژی که در تشخیص بیماریها بکار میرود آموزش کافی می بینند تا بتوانند در تشخیص آزمایشگاهی بیماریها در مراکز پزشکی، آموزشی و پژوهشی خدمت نمایند و با روشهای عمومی و عملی تحقیق آشنا می گردند تا بتوانند با استفاده از دانش خود در اجرای پروژههای تحقیقاتی همکاری نمایند.
رشته های مجاز برای ورود به کارشناسی ارشد ایمنی شناسی پزشکی
رشته کارشناسی ارشد ایمنی شناسی به عنوان یکی از دو رشته مجموعه علوم آزمایشگاهی 2 دسته بندی شد. رشته دیگر در این مجموعه کارشناسی ارشد خون شناسی آزمایشگاهی و بانک خون (هماتولوژی) میباشد.
این تقسیم و مجموعه گذاری به این معناست که برای این دو رشته ذکر شده یک دفترچه سوال مشابه وجود دارد و داوطلبی که علاقهمند به شرکت در هر یک از این رشتهها میباشد، باید به عنوان رشته امتحانی خود، مجموعه علوم آزمایشگاهی 2 را انتخاب نماید.
همه افراد شرکت کننده درهر دو رشته مجموعه علوم آزمایشگاهی 2 ، در جلسه آزمون سوالات مشابهی خواهند داشت. در هنگام اعلام نتایج بر اساس ضرایب متفاوت هر درس در هر رشته امتحانی برای داوطلب دو رتبه جداگانه برای هر رشته تعیین خواهد شد. بر اساس قوانین حاکم بر آزمون ورودی رشتههای کارشناسی ارشد وزارت بهداشت تنها افرادی با رشتههای ذکر شده در دفترچه می توانند در آزمون کارشناسی ارشد ایمنی شناسی پزشکی شرکت نمایند. این رشته های مجاز شامل موارد زیر می باشد:
مدارک مجاز |
کارشناسی ایمنی شناسی |
انگل شناسی پزشکی |
باکتری شناسی |
بیوتکنولوژی |
بیوشیمی |
زیست شناسی ( با گرایش جانوری ، سلولی مولکولی ، میکروبیولوژی ، عمومی و یا ژنتیک ) |
میکروبیولوژی |
علوم آزمایشگاهی |
ویروس شناسی |
فیزیولوژی |
شرایط ثبت نام کارشناسی ارشد وزارت بهداشت
ضرایب دروس در کنکور کارشناسی ارشد ایمونولوژی 1401
نام درس | ضریب |
بیوشیمی | 1 |
ایمنی شناسی | 6 |
زیست شناسی سلولی مولکولی | 2 |
خون شناسی و بانک خون | 0 |
میکروب شناسی | 1 |
زبان عمومی | 3 |
چارت درسی , سرفصل دروس و تعداد واحد های کارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی
نوع دروس | تعداد واحد |
دروس الزامی | 23 |
دروس اختیاری | 2 |
پایان نامه | 7 |
جمع کل | 32 |
جدول دروس اختصاصی اجباری مقطع کارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی
نام درس | تعداد واحد |
ایمونولوژی 1 | 2 |
بیوشیمی | 2 |
بیولوژی سلولی – مولکولی | 2 |
کامپیوتر | 1 |
حیوانات آزمایشگاهی و نگهداری آنها | 1 |
ایمونولوژی 2 | 2 |
ایمونوهماتولوژی و بانک خون | 2 |
ایمونوهماتولوژی بیماریهای عفونی | 1 |
ایمونوشیمی | 1 |
روش های آزمایشگاهی در ایمنی شناسی | 3 |
روش تحقیق | 2 |
آلرژی و ایمونوپاتولوژی | 2 |
کارورزی | 1 |
سمینار | 1 |
پایان نامه | 7 |
جمع | 30 |
جدول دروس اختیاری کارشناسی ارشد ایمونولوِژی
نام درس | تعداد واحد |
رادیو ایزوتوپ و کاربرد آنها | 2 |
بیوفیزیک | 2 |
جمع | 4 |
جدول دروس کمبود یا جبرانی کارشناسی ارشد ایمونولوژی
نام درس | تعداد واحد |
میکروب شناسی | 2 |
آسیب شناسی | 2 |
آمار حیاتی | 2 |
جمع | 6 |
جدول ظرفیت پذیرش کارشناسی ارشد ایمونولوژی دانشگاه های دولتی1401
مجموع ظرفیت پذیرش برای دوره عادی کارشناسی ارشد ایمونولوژی دانشگاه های دولتی 60 نفر
مجموع ظرفیت پذیرش برای دوره شهریه پرداز این رشته 0 نفر
دانشگاه | عادی (روزانه) | بین الملل (شهریه پرداز) |
گلستان | 3 | 0 |
شهر کرد | 3 | 0 |
تربیت مدرس | 3 | 0 |
اراک | 3 | 0 |
اهواز | 3 | 0 |
بابل | 3 | 0 |
بیرجند | 3 | 0 |
تبریز | 3 | 0 |
تهران | 3 | 0 |
سمنان | 3 | 0 |
شاهد | 3 | 0 |
شهید بهشتی | 3 | 0 |
کردستان | 3 | 0 |
کرمان | 3 | 0 |
کرمانشاه | 3 | 0 |
لرستان | 3 | 0 |
مازندران | 3 | 0 |
مشهد | 3 | 0 |
همدان | 3 | 0 |
یزد | 3 | 0 |
جمع کل | 60 | 0 |
بازارکار در کارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی
با توجه به نو بنیاد بودن و در حال حاظر کاربردی بودن ارشد ایمنی شناسی پزشکی میتوان آینده شغلی و بازار کار مناسبی را برای ان در نظر گرفت به طور کلی فارغ التحصیلات این رشته بیشتر جذب ازمایشگاههای تشخیصی میشوند و در مقاطع بالاتر امکان تاسیس ازمایشگاههای ایمنولوژی نیز وجود دارد.
که این زمینه فعالیت در بازار کار ارشد ایمنی شناسی پزشکی به چهار دسته کلی تقسیم میشود:
الف)در زمینه پژوهشی:
1-پژوهش کردن در زمینه واکنشهای باز ترکیب(نو ترکیب)
2-پژوهش و توسعه در زمینه دارهای باز ترکیب(نو ترکیب)
3-پزوهش و توسعه در زمینه فراوردههای کاربردی تشخیصی در جهت اکتشافات داروهای جدید
post genomic-4 توسعهی پژوهشات
ب)در زمینه آموزشی:
1-طراحی و تدوین برنامههای آموزشی در زمینههای مرتبط با ایمنی شناسی یا ایمنولوژی
2-آموزش در زمینههای مرتبط با ایمنی شناسی
3-طراحی آموزش مطلوبترین روشهای بهینه جهت آموزش به دانشجویان و انجام نوآوری و خلاقیتهای لازم در این رابطه
ج) در زمینه ی خدماتی:
1-ازمایشگاههای تشخیص سرطان
2-ارائهی خدمات تخصصی در مراکز آسم و آلرژی
3-ارائهی مشاوره به محققان مراکز و مراجع مرتبط
د)در زمینه تولیدی:
تولید واکسن، سرم و یا تولید داروهای نو
مراکزی که دانشجویان دکترای ایمنی شناسی می توانند جذب شوند:
انستیتو کانسر | مراکز آسم و آلرژی |
شرکتهای کیت سازی | مراکز تولید واکسن و آنتیبادی مونوکلونال |
مراکز پیوند و رد پیوند | مراکز مرتبط با سلولهای بنیادی |
مراکز وابسته به بیماریهای HIV و اتو ایمنی و نقص ایمنی | و.. |
دانش آموختگان رشته ایمونولوژی میتوانند پس از دوره ارشد و پایان دوره دکترا از میان دو مسیر یکی را برگزیند:
- وارد کارهای آموزشی، تحقیقاتی و پژوهشی شده و به عنوان هیأت علمی در دانشگاهها کرسی استادی را به دست آورند البته هیات علمی شدن منوت به داشتن شرایطمی باشد. و یا میتوانند در مراکز دانش بنیان دولتی یا خصوصی مثل مؤسسه پاستور، رویان و بن یاخته مشغول به فعالیت شوند و یا حتی خودشان یک مرکز پژوهشی بالینی تأسیس کنند.
- وارد دنیای تشخیص و بالین شده و به عنوان تک رشته میتوانند آزمایشگاه تشخیص آسم و آلرژی تأسیس کنند و یا با عزیزان دارای مدرک دکترای هماتولوژی و بیوشیمی و باکتری شناسی همراه شده و یک آزمایشگاه تشخیص طبی جنرال تأسیس کنند که مطمئناً این مورد از نظر درآمد مطلوبتر خواهد بود. اما مشکلات کاری خاص خود را هم برای کسب مجوز خواهد داشت!
منابع کارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی 1401
در کل افرادی که برای آزمون کارشناسی ارشد ایمنی شناسی پزشکی تصمیم به مطالعه دارند با دو روند روبه رو میشوند؛ یا باید مبحث ها را از روی معرفهای مربوطه بررسی کنند که تا حدی به طول میانجامد و البته بستگی به میزان مهارت هر فرد در معرف خوانی دارد که آن هم بستگی به میزان اطلاعات اولیه و تسلط شما به مباحث درس مورد نظر دارد!
منابع ارشد ایمنی شناسی بر اساس دفترچه کنکور ارشد وزارت بهداشت می باشد
ایمنی شناسی در منابع ارشد ایمنی شناسی پزشکی
1 .ايوان رويت ، ايمنولوژي
2 .دكتر محمد وجگاني، ايمنولوژي
3 .دكتر پرويز پاكزاد، اصول و تفسير آزمايش هاي سرولوژي باليني
4. Stites et al, Medical Immunology
5. Abul K . Abass et al, Cellular & Molecular Immunology
بیوشیمی در منابع ارشد ایمنی شناسی پزشکی
1. Devlin- Text book of Biochemistry. the last edition
2. Lehninger- Principles of Biochemistry. the last edition
3. Stryer- Biochemistry. the last edition
*استفاده از كتب فارسي تأليفي كه سرفصل آنها متناسب با رفرنسهاي فوق باشد بلامانع است.
زیست شناسی سلولی و مولکولی در منابع ارشد ایمنی شناسی پزشکی
1. H. Lodish & et al. Molecular cell biology. Last Edition
میکروب شناسی در منابع ارشد ایمنی شناسی پزشکی
1. Jawetz & et al. Microbiology
2. Finegulld (Baily & scoit). Diagnostic Microbiology
3. Murray. Microbiology
خونشناسی و بانک خون در منابع ارشد ایمنیشناسی
1. Davidson & Henry, Clinical Diagnosis
2. Daci practical haematology
3. Hematology Essential Hafbrand
4. Technical Manual aaBB
آینده شغلی و گرایشهای دکتری رشته ایمنی شناسی پزشکی
از بدو تاسیس رشته ایمنی شناسی پزشکی در ایران، این رشته جزو رشتههای پر طرفدار در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری وزارت بهداشت محسوب میشود. از این رو همه ساله رقابت برای قبولی در این رشته تحصیلی در هر دو مقطع سختتر میشود.
کارشناسی ارشد ایمنی شناسی پزشکی پلی برای عبور و رسیدن به دکتری ایمنی شناسی پزشکی که دارای موقعیت شغلی و ارزش اجتماعی بالاست، میباشد و از این رو پیروزی در این رقابت تحصیلی بسیار مهم محسوب میشود .
با کارشناسی ارشد ایمنی شناسی می توان وارد رشتههای دکتری متعددی شد که عنوانهای این رشتهها در زیر لیست شده است:
- زیست فناوری پزشکی، ایمنی شناسی پزشکی، مهندسی بافت، نانو فناوری پزشکی، ویروس شناسی پزشکی، هماتولوژی(خون شناسی آزمایشگاهی و علوم انتقال خون)، توکسینهای میکروبی، علوم سلولی کاربردی، بیولوژی تولید مثل، انگل شناسی پزشکی، ژنتیک پزشکی، پزشکی مولکولی، انفورماتیک پزشکی، سلامت در بلایا و فوریتها، سلامت و رفاه اجتماعی، اپیدمیولوژی، مددکاری اجتماعی و گفتار درمانی
آینده شغلی برای این رشته از این جهت چشمگیر و قابل توجه است که با دکتری ایمنی شناسی میتوان آزمایشگاه تک رشته مثل تشخیص آسم و آلرژی و با اجتماع مدرک با سایر دکتریهای هماتولوژی ، باکتری شناسی و بیوشیمی میتوان یک آزمایشگاه تشخیص طبی دایر کرد.
ایمونولوژی یا هماتولوژی؟
یکی از چالشهای پر طرفدار رشتههای علوم پزشکی انتخاب میان ایمونولوژی و هماتولوژی میباشد! رشته ایمونولوژی و رشته هماتولوژی از رشتههای پر طرفدار ارشد هستند این در حالی است که برای قبولی در هر دو باید درصدهای شما خوب باشد ،در هماتولوژی تعداد پذیرش کم است و ایمونولوژی چون متقاضی بالاست بنابر علاقهتان یکی از این دو رشته را انتخاب کنید زیرا علاقه به عنوان یکی از مهمترین معیارها در زمینه کارهای تحقیقاتی می باشد.ارشد رشته ایمونولوژی در حال حاضر به خاطر سروکار داشتن بیشتر به تکنیکها کاربردیتر است در حالی که ارشد هماتولوژی به خاطر کم بودن نیروهای مورد نیاز هنوز در برخی دانشگاهها به عنوان کارشناس آموزشی مورد نیاز است.از لحاظ بازار کاری همه ارشدها تقریبا مشابه هستند.
مقایسه کارشناسی ارشد رشتههای ایمونولوژی و هماتولوژی از نظر بازار کار:
هماتولوژی و ایمنی شناسی درمیان رشتههای ارشد علوم آزمایشگاهی پرتقاضاترین رشتهها هستند زیرا این رشتهها تشخیصی هستند و کار اصلی آنها بر روی نمونهی بیمار است و در اصطلاح بالینیتر هستند.معیارو مبنای مقایسه برای هرفرد با توجه به شرایط و ویژگیها و بالاخص اهداف مورد نظر فرد باید انجام شود و چنین مقایسه کلی ای برای تصمیم گیری اکثر جامعه صحیح نمیباشد.
مقایسه کارشناسی ارشد رشتههای ایمونولوژی و هماتولوژی از نظر ظرفیت پذیرش:
در کارشناسی ارشد گروه علوم آزمایشگاهی (2)، اوضاع پذیرش چندان خوب نیست و نه ایمونولوژی و نه هماتولوژی شرایط خوبی برای پذیرش ندارند. پذیرش هماتولوژی از ایمنیشناسی نیز پایینتر است و جالب اینجاست سطح تقاضا برای هماتولوژی بیشتر از سایر گروههای کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی میباشد.در کل پذیرش در هر رشتهای به تلاش شما در آن مسیربستگی دارد.
کارشناسی ارشد بدون کنکور ایمنی شناسی پزشکی
وقتی سخن از ورود به یک دوره تحصیلی بدون کنکور به میان میآید ، تصور همگی ما این است که برخی دانشگاههای سطح پایین که دچار کمبود دانشجو هستند برای پذیرش دانشجو اقدام به پذیرش بدون کنکور میکنند ، اما باید گفت که این تصور شامل رشتههای وزارت بهداشت نمیباشد!
ورود به همه رشتههای کارشناسی ارشد پزشکی و همچنین کارشناسی ارشد ایمنی شناسی از طریق کنکور وزارت بهداشت میباشد اما در این بین افراد برتر شامل سهمیه استعدادهای درخشان می توانند بدون گذراندن کنکور و تنها از طریق ثبت نام در آن در رشته مورد نظر خود پذیرفته شوند.
نکته مهم این است که همه افراد متقاضی استفاده از سهمیه استعداد درخشان حتما باید در کنکور ارشد پزشکی ثبت نام کنند و کارت ورود به جلسه دریافت کنند ، این افراد میتوانند به اختیار در جلسه کنکور حاضر شوند و یا نشوند اما بعد از اعلام نتایج باید همزمان با سایر شرکت کنندگان اقدام به انتخاب رشته نمایند.
نکته قابل ذکر دیگر این است که داوطلبان کارشناسی ارشد بدون کنکور فقط میتوانند وارد رشته هم نام رشته تحصیلی مقطع قبلی خود شوند، یعنی دانشجویان کارشناسی ایمنیشناسی می توانند وارد کارشناسی ارشد ایمنیشناسی شوند! در غیر این صورت و وجود نداشتن رشته هم نام سهمیه 10% بدون آزمون داوطلب حذف و تبدیل به 20% سهمیه با آزمون میشود که در این صورت داوطلب حتما باید 90 % نمره آخرین فرد پذیرفته شده را کسب نماید.
کارنامه رتبه های برتر آزمون کارشناسی ارشد ایمنیشناسی پزشکی
زبان | سلولی ملکولی | باکتری | بیوشیمی | ایمنی | رتبه | سال آزمون |
69.17 | 76.67 | 80.00 | 85.00 | 90.00 | 2 | 88-87 |
71.67 | 51.11 | 55.56 | 73.33 | 97.04 | 1 | 89-88 |
55.00 | 81.00 | 77.00 | 92.00 | 74.00 | 9 | 91-90 |
83.00 | 64.00 | 46.00 | 82.00 | 83.00 | 12 | 91-90 |
77.00 | 61.00 | 66.00 | 86.00 | 71.00 | 24 | 91-90 |
54.00 | 68.00 | 60.00 | 75.00 | 77.00 | 52قبول کرمانشاه | 91-90 |
40.00 | 70.00 | 51.00 | 73.00 | 78.00 | 92قبول یزد | 91-90 |
60.00 | 62.00 | 28.00 | 66.00 | 76.00 | 117قبول کرمان | 91-90 |
70.00 | 75.56 | 44.44 | 83.33 | 91.85 | 3 | 92-91 |
65.00 | 68.89 | 11.11 | 71.11 | 86.67 | 17 | 93-92 |
68.00 | 76.67 | 30.00 | 55.00 | 80.00 | 21 | 94-93 |
66.6 | 94.7 | 5 | 68.3 | 84.4 | 36 | 99-98 |
76.6 | 79 | 33.3 | 71.6 | 100 | 1 | 99 |
رشتههای کارشناسی ارشد پرطرفدار که مطالعه آن میتواند برایتان جالب باشد: ارشد بیوتکنولوژی پزشکی ارشد ژنتیک انسانی ارشد بیوشیمی بالینی ارشد هماتولوژی ارشد میکروب شناسی پزشکی ارشد نانوتکنولوژی پزشکی ارشد سم شناسی ارشد پرستاری ارشد مامایی ارشد مهندسی پزشکی ارشد روانشناسی بالینی ارشد اتاق عمل ارشد تغذیه